Η προδιαγεγραμμένη νίκη του Εμμανουέλ Μακρόν στον β’ γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών επέφερε σίγουρα ένα αίσθημα ανακούφισης και συγκρατημένης αισιοδοξίας στις προοδευτικές και φιλελεύθερες δυνάμεις ανά την Ευρώπη. Η τοποθέτηση του νέου Γάλλου προέδρου υπέρ της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, της ευρωπαϊκής ενοποίησης και της ελεύθερης αγοράς είχε από νωρίς δημιουργήσει μια ετεροπροσδιοριστική τομή ανάμεσα στο κίνημα “En Marche !” και το “Front National”. Αυτό το αίσθημα ανακούφισης και αισιοδοξίας δεν δείχνουν να ενστερνίζονται συγκεκριμένες ομάδες του γαλλικού εκλογικού σώματος, στις τάξεις του οποίου κυριάρχησε η στροφή των κατοίκων αγροτικών και ημιαστικών περιοχών προς την Μαρίν Λεπέν.
Ποιο είναι όμως εκείνο το στοιχείο αλλά και η ρητορική του Εθνικού Μετώπου που μετέτρεψαν παραδοσιακά προπύργια του Σοσιαλιστικού Κόμματος και της κομμουνιστικής αριστεράς σε ευήκοα ώτα και ένθερμους υποστηρικτές της Μαρίν Λεπέν;
Το κύμα της αποβιομηχανοποίησης που σάρωσε και εξακολουθεί να σαρώνει την γαλλική περιφέρεια προκάλεσε όχι μόνο μια δραματική αύξηση των ποσοστών ανεργίας, αλλά οδήγησε και στη μαζική εγκατάλειψη των χωριών και κωμοπόλεων της γαλλικής υπαίθρου. Παράλληλα, η εξασθένιση του κράτους πρόνοιας σε συνδυασμό με τους υψηλούς δείκτες υπογεννητικότητας απογύμνωσαν τη γαλλική ενδοχώρα από κρατικές υπηρεσίες (τμήματα χωροφυλακής, ταχυδρομεία, αγροτικά ιατρεία) δίνοντας μια αίσθηση εγκατάλειψης σε όσους, συνήθως ηλικιωμένους, παραμένουν στα χωριά αυτά. Οι ιθύνοντες του Εθνικού Μετώπου, και κυρίως ο αντιπρόεδρός του, κεφαλαιοποίησαν αυτό το αίσθημα εγκατάλειψης και δυσαρέσκειας παρουσιάζοντας τον όρο “Ξεχασμένη Γαλλία”. Για τον Φιλιππό, η γαλλική ενδοχώρα έπεσε στη λήθη του γαλλικού κράτους γιατί “ενοχλεί” το κατεστημένο.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι, στο συλλογικό φαντασιακό των περισσότερων από τους ψηφοφόρους του Εθνικού Μετώπου, οι έννοιες της πόλης-μητρόπολης και της υπαίθρου-χωριού έχουν αναχθεί σε σύμβολα μιας διαίρεσης οικονομικοπολιτικής και κοινωνικοηθικής.
Από τη μία το άστυ, ο κόσμος των εκμαυλισμένων πόλεων, εκπροσωπεί και είναι ο πυρήνας όσων προκρίνουν την παγκοσμιοποίηση, την ευρωπαϊκή ενοποίηση, την πολιτική των ανοιχτών συνόρων αλλά και την κυριαρχία της οικονομίας της αγοράς, της ανταγωνιστικότητας και των χαλαρών εργασιακών σχέσεων. Άλλωστε, σύμφωνα μ’ αυτή την οπτική, οι άνθρωποι της πόλης δεν μπορούν να καταλάβουν τον γάλλο αγρότη που κοπιάζει για την παραγωγή του, βρίσκονται περιχαρακωμένοι στα γραφεία τους και προτιμούν να δείχνουν την αλληλεγγύη τους όχι στον δοκιμαζόμενο γάλλο αγρότη και άνεργο της περιφέρειας αλλά στον άγνωστο και εν δυνάμει εγκληματία πρόσφυγα και μετανάστη.
Η παραπάνω αντίληψη του Εθνικού Μετώπου διατρέχει και την σφαίρα της κοινωνικής ζωής. Η ύπαιθρος με τα γραφικά χωριά και τις κωμοπόλεις μετατρέπεται σε σύμβολο των γαλλικών αξιών. Είναι η Γαλλία του καθολικισμού και της οικογένειας που χάνεται από την ασύδοτη παγκοσμιοποίηση και την “αντίστροφη αποικιοποίηση”, τη δημογραφική δηλαδή αύξηση εκείνων των πολιτών που προέρχονται από τις πρώην γαλλικές αποικίες. Η επαρχία ως θεματοφύλακας του γαλλικού τρόπου ζωής συνδέεται και με μία νοσταλγία για την επιστροφή στην κανονικότητα, πριν από την κατάρρευση του παγκόσμιου διπολισμού, ο οποίος εξασφάλιζε τουλάχιστον τη μη φυγή των εργοστασίων και τη διατήρηση ενός ολοκληρωμένου κράτους πρόνοιας.
Ο αντιπρόεδρος του Εθνικού Μετώπου Φλοριάν Φιλιππό, χαρακτήρισε τις φετινές προεδρικές εκλογές ως ένα “δημοψήφισμα για την άγρια παγκοσμιοποίηση”, με το κόμμα του να συντάσσεται σε ένα μέτωπο κατά της αστικοποίησης και της ανασφάλειας, της αποβιομηχανοποίησης και της περιθωριοποιησης των κατώτερων στρωμάτων της γαλλικής κοινωνίας, των κατοίκων της επαρχίας και των περιαστικών περιοχών. Για τη Μαρίν Λεπέν, η λύση είναι ο οικονομικός εθνικισμός, ο κρατικός παρεμβατισμός σε συνάρτηση με μια σταυροφορία κατά του κατεστημένου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τονίζοντας παράλληλα ταυτοτικά διλήμματα των Γάλλων.
Σε επίπεδο εκλογικών ποσοστών και ανάλυσης, η απήχηση του αφηγήματος Λεπέν-Φιλιππό ήταν εμφανής, ακόμα και στον δεύτερο γύρο, στην Ανατολική Γαλλία και στον Νότο, ιδιαίτερα στην περιοχή της Κυανής Ακτής. Οι περιοχές αυτές έχουν δοκιμαστεί τόσο από τη φυγή εργοστασίων και την παύση λειτουργίας ορυχείων όσο και από την εγκατάσταση συμπαγών πληθυσμών προερχόμενων από το Μαγκρέμπ.
Αδιαμφισβήτητα, η θητεία του Προέδρου Μακρόν δεν ξεκινάει κάτω από τις καλύτερες συνθήκες. Θα κληθεί να απαντήσει σε πολλαπλά προβλήματα καθώς και σε καινοφανείς προκλήσεις. Η απάντηση στα ζητήματα που έθεσε στην ατζέντα το Εθνικό Μέτωπο θα πρέπει ίσως να αντιμετωπίσει το δίλημμα της επιλογής ανάμεσα στη Γαλλία του χθές και τη Γαλλία του αύριο. Για τον κεντρώο Πρόεδρο, η διαχείριση του σήμερα και μιας ενδοχώρας που σβήνει ίσως φανεί και η αχίλλειος πτέρνα του, θέτοντας ενδεχομένως το (ακόμα θολό) όραμά του σε αμφισβήτηση από κοινωνικές ομάδες που δεν έχουν καμία διάθεση να του παράσχουν μια περίοδο χάριτος.
periodikoplani.com 